Oficjalny portal Urzędu Gminy w Bytowie

• Cele polityki regionalnej Unii Europejskiej
• Wizje i Strategie Wokół Bałtyku (VASAB 2010)
• Działania Rządu RP na rzecz rozwoju regionalnego
• Strategia Województw Polski Północnej
• Regionalny Program Restrukturyzacji Gospodarczej i Przeciwdziałanie Bezrobociu w Województwach Północnych
• Województwo Gdańskie Strategia Rozwoju 2000 Plus
• Bałtycki Instytut Gmin - Program seminarium
• Projektowanie strategii rozwoju gminy – uwagi metodyczne
• Strategia – definicje
• Strategia Rozwoju województwa Pomorskiego
• Analiza finansowa dla gmin
• Wieloletni plan inwestycyjny
• Struktury procesu zarządzania

Cele polityki regionalnej Unii Europejskiej

• promowanie rozwoju i dostosowań strukturalnych w regionach słabiej rozwiniętych - 93,8 mld EURO
• restrukturyzacja regionów w których występuje przemysł schyłkowy - 7,0 mld EURO
• zwalczanie długoterminowego bezrobocia oraz umożliwianie ludziom młodym wejścia w życie zawodowe - 13,9 mld EURO
• umożliwienie pracownikom adaptacji do zmian w przemyśle i systemie produkcji - 13,9 mld EURO
• przyśpieszenie dostosowań w ramach wspólnej polityki rolnej i przy uwzględnieniu zmian sytuacji terenów wiejskich - 5,4 mld EURO
• pomoc w rozwoju i zmianach strukturalnych obszarów wiejskich - 6,1 mld EURO
• promocja rozwoju i dostosowań strukturalnych w regionach o małej gęstości zaludnienia - 0,8 mld EURO

Wizje i strategie wokół Bałtyku 2010

• wspieranie rozwoju sieci powiązań dla przekazywania wiedzy krajom przechodzącym przeobrażenia demokratyczne
• zapewnienie praktycznych narzędzi transferu wiedzy, umiejętności i know-how
• poszerzenie zakresu wiedzy o problemach i aktualnych trendach rozwoju innych krajów regionu
• ocenę ważnych projektów infrastrukturalnych posiadających międzynarodowe znaczenie
• ułatwienie procesu planowania poprzez
  
  • upowszechnienie osiągnięć i koncepcji
  • planistycznych innych krajów regionu.

Działania Rządu RP na rzecz rozwoju regionalnego

• wspieranie regionów będących przedmiotem restrukturyzacji gospodarczej i zagrożonych wysokim bezrobociem strukturalnym
• wspieranie tworzenia nowoczesnej infrastruktury
• rozwój współpracy przygranicznej
• reforma centrum - odejście od polityki resortowej
• przekazanie polityki regionalnej rządu w kompetencje jednego z ministrów
• realizowanie polityki regionalnej w drodze wielostronnych układów i rozgrywek między wieloma partnerami

Strategia województw polski północnej

Na podstawie wielu dyskusji oraz opracowanych dokumentów, sformułowano następujące cele projektu:

• zmniejszenie stopy bezrobocia (co najmniej do poziomu średniej krajowej)
• stworzenie pozytywnego wizerunku regionu
• poprawa warunków życia na obszarach wiejskich
• poprawa pozycji regionu na arenie krajowej i międzynarodowej
• połączenie wzrostu gospodarczego przy uwzględnieniu wysokich norm ekologicznych
• ożywienie rozwoju sektora prywatnego
• zwiększenie PKB na 1 mieszkańca

Powyższe cele nawiązują do problemów wynikających z analizy SWOT i wskazują na możliwości wykorzystania atutów regionu.

Regionalny program restrukturyzacji gospodarczej i przeciwdziałanie bezrobociu w województwach północnych

• rozwój infrastruktury wsi (technicznej)
• dostosowanie struktury zasobów pracy do zmian w strukturze popytu
• rozwój infrastruktury rynku rolnego
• ochrona i wyeksponowanie unikalnych walorów środowiska przyrodniczego jako czynnika rozwoju turystyki
• rozwój drobnego przetwórstwa i usług
• rozwój instytucji nastawionych na obsługę wsi i rolnictwa
• poprawa obsługi informatycznej oraz powiązań transportowych z głównymi ośrodkami rozwoju
• monitoring, informacja o regionie oraz jego promocja krajowa i międzynarodowa

Województwo gdańskie strategia rozwoju 2000 Plus

• rozwój międzynarodowych połączeń transportowych w obrębie węzła lądowo morskiego Gdańsk - Gdynia
• wykreowanie mocnej międzynarodowej pozycji Trójmiasta z wykorzystaniem Euroregionu Bałtyk i współpracy międzynarodowej
• przyśpieszenie restrukturyzacji i prywatyzacji gospodarki morskiej, pozyskanie kapitału zagranicznego, wspomaganie nowej przedsiębiorczości
• wzbogacanie źródeł utrzymania ludności wiejskiej przez tworzenie pozarolniczych miejsc pracy w rejonie zamieszkania przy jednoczesnych staraniach o konkurencyjność rolnictwa
• przygotowanie rynku pracy na restrukturyzację przemysłu, przeciwdziałanie bezrobociu i zagrożeniom socjalnym
• wypracowanie i promowanie europejskich produktów turystycznych regionu, w tym ofert zwiększających dochodowość turystyki poza sezonem letnim
• integracja systemu komunikacyjnego Trójmiasta oraz przezwyciężenie „wąskich gardeł” transportowych
• eliminacja zagrożenia ekologicznego w regionie gdańskim w ramach regionalnej AGENDY 21
• zwiększenie bezpieczeństwa obywateli poprzez udział gmin i wspólnot lokalnych w ochronie mienia i porządku
• poprawa kondycji zdrowotnej mieszkańców w tym szczególnie przeciwdziałanie chorobom cywilizacyjnym
• rozwój oświaty oraz aktywacja ośrodków naukowych
• budowa tożsamości kulturowej regionu.

Ramowy program seminarium

Dzień I
9.00 Wprowadzenie do warsztatów

• wzajemna prezentacja uczestników
• przedstawienie oczekiwań związanych z warsztatem
• omówienie programu warsztatów

9.30 Główne problemy rozwojowe gminy

• Dyskusja; co rozumiesz pod pojęciem „gmina"?
• wprowadzenie do prac w zespołach
• określenie głównych problemów gminy - praca w zespołach
• prezentacja i dyskusja wyników pracy w zespołach

11.30 Gra kierownicza - integracyjna
12.30 Wprowadzenie do planowania strategicznego w gminie
13.00 Przerwa obiadowa
14.00 Określenie wizji rozwoju gminy do roku 2015
15.00 Analiza SWOT gminy

• wprowadzenie do pracy w zespołach
• analiza szans i zagrożeń gminy - praca w zespołach
• prezentacja i dyskusja wyników pracy
• analiza atutów i słabości gminy - praca w zespołach
• prezentacja i dyskusje wyników pracy

17.00 Dyskusja i podsumowanie 1-go dnia warsztatów
17.30 Zakończenie zajęć

Dzień II
9.00 Wprowadzenie do II-go dnia warsztatów
9.30 Określenie celów strategicznych rozwoju gminy do 2010

• wprowadzenie do pracy w zespołach
• określenie wizji i celów strategicznych rozwoju gminy- praca w zespołach
• prezentacja i dyskusja wyników pracy w zespołach

11.00 Program przedsięwzięć strategicznych

• dyskusja; jak wspomagać rozwój gminy?
• wprowadzenie do pracy w zespołach
• określenie listy pomysłów - przedsięwzięć strategicznych - praca zespołowa
• prezentacja i dyskusja wyników pracy - synteza i wybór przedsięwzięć priotytetowych

13.00 Przerwa obiadowa
14.00 Program przedsięwzięć strategicznych c.d.

• koncepcja realizacji przedsięwzięć - harmonogram, potencjalni wykonawcy i źródła finansowania – praca w zespołach
• prezentacja i dyskusja wyników pracy

16.00 Podsumowanie warsztatów
17.00 Zakończenie warsztatów

Projektowanie strategii rozwoju gminy - uwagi metodyczne

1. Powołanie zespołu w danej gminie do współpracy przy realizacji seminarium oraz prowadzenia tego projektu po zakończeniu warsztatów (dobór osób)
2. Zebranie materiałów do analizy problemów gminy:

• Ogólna ocena rynku:
  
  • dostępne zasoby techniczne i finansowe
  • ocena możliwości rynku lokalnego i barier utrudniających powodzenie
  • otoczenie gminy - sytuacja gminy na tle gmin sąsiednich, przewagi w stosunku do innych
  • granice geograficzne rynku danej gminy  
• Struktura gospodarcza gminy:
  
  • podstawowe gałęzie gospodarki /sektory/ reprezentowane w gminie pod względem zatrudnienia, wynagrodzeń, sprzedaży
  • które sektory rozwijają się najszybciej /wzrost zatrudnienia, wynagrodzeń i sprzedaży/, a które zanikają
  • stopień konkurencyjności poszczególnych firm /sektorów/, udział w sprzedaży, poziom wydajności itp.
  • stopień dywersyfikacji struktury gospodarczej
  • wspieranie rozwoju małych i średnich firm
  • komunalne jednostki gospodarcze - podstawowe grupy przedsiębiorstw, ich sytuacja gospodarcza, wielkość nakładów ze środków budżetu gminy , wpływy   
• Zasoby naturalne dostępne dla gospodarki danej gminy:
  
  • dane ilościowo - jakościowe o zasobach naturalnych
  • ocena szacunkowa wartości zasobów /w tym wody pitnej i powietrza/
  • które z zasobów mogą stanowić strumienie wejściowe do produkcji towarów na potrzeby lokalne, regionalne itp.
  • ocena zasadności lokalnego przetwarzania produktów i surowców dotychczas sprzedawanych na zewnątrz
  • piorytety potrzeb gospodarczych i długofalowe potrzeby zarządzania zasobami na naturalnymi /przyszła dostępność zasobów, utrzymanie i wykorzystanie zasobów w aspekcie wpływów otoczenia, struktura cen ograniczonych ilościowo zasobów dla  efektywnego ich wykorzystania
• Budżet gminy - podstawowe informacje i relacje
• Inwestycje gminne - kierunki inwestowania, infrastruktura publiczna

Strategia – definicje

Strategia - plan działania zmierzający do osiągnięcia wyznaczonego celu (na podstawie „Leksykonu Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju” Centrum imienia Mirosława Dzielskiego)

Strategia rozwoju regionalnego - koncepcja systemowego działania, polegająca na formułowaniu długookresowych celów regionu i ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu, określaniu zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów oraz sposobów postępowania zapewniających optymalne ich rozmieszczenie i wykorzystanie w celu elastycznego reagowania na wyzwania otoczenia i zapewnienia regionowi korzystnych warunków egzystencji i rozwoju.
Dokument taki powinien zawierać:

• opis i diagnozę stanu istniejącego;
• analizę silnych i słabych stron regionu;
• sformułowanie celu strategicznego ( musi się on mieścić we wspólnym polu oczekiwań i możliwości);
• wyznaczenie celów pośrednich;
• określenie metod i zasobów niezbędnych do osiągnięcia celów, identyfikacja aktorów ( na podstawie „Leksykonu Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju „ Centrum imienia Mirosława Dzielskiego)

Zarządzanie strategiczne (1) – to takie zarządzanie, które prowadzi do skutecznego osiągnięcia priorytetów społeczności (lokalnej, regionalnej) przy efektywnym wykorzystaniu środków. Na takie zarządzanie składają się:

• sprawne funkcjonowanie;
• przywództwo;
• praca zespołowa - (na podstawie materiałów LGPP)

Planowanie strategiczne to systematyczna metoda radzenia sobie ze zmianami, budowania konsensusu obejmującego cała społeczność oraz tworzenia wspólnej wizji lepszej przyszłości gospodarczej. Jest to twórczy proces, którego celem jest zidentyfikowanie najważniejszych zjawisk oraz uzgodnienie wiarygodnych celów, zadań i strategii, których realizacja będzie dotyczyć tych zagadnień. Planowanie strategiczne jest również ważnym narzędziem służącym poprawie klimatu gospodarczego oraz konkurencyjnej pozycji gminy lub miasta (na podstawie materiałów LGPP).

Strategia rozwoju województwa pomorskiego

Priorytet 1.
Rozwój kapitału ludzkiego oparty na wiedzy i aktywności
Cel 1.1 Zwiększenie mobilności i przedsiębiorczości mieszkańców regionu
Cel 1.2 Rozwój systemu edukacji
Cel 1.3 Pobudzanie aktywności obywatelskiej i społecznej

Priorytet 2.
Restrukturyzacja i unowocześnianie gospodarki
Cel 2.1 Stworzenie regionalnego systemu innowacji
Cel 2.2. Rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw
Cel 2.3 Unowocześnienie tradycyjnych sektorów gospodarki
Cel 2.4 Rozwój usług, transportu i turystyki
Cel 2.5 Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej
Cel 2.6 Wsparcie i stopniowe przekształcanie słabych strukturalnie obszarów wiejskich

Priorytet 3.
Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności i spójności regionu
Cel 3.1 Przyspieszenie modernizacji metropolii Trójmiasta
Cel 3.2 Przeciwdziałanie marginalizacji obszarów peryferyjnych
Cel 3.3 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury transportowej
Cel 3.4 Rozbudowa i modernizacja infrastruktury portowej
Cel 3.5 Rozwój telekomunikacji
Cel 3.6 Modernizacja i rozwój energetyki

Priorytet 4.
Kreowanie wysokiej jakości życia
Cel 4.1 Tworzenie bezpiecznych i atrakcyjnych warunków życia
Cel 4.2 Poprawa ekologicznych warunków życia
Cel 4.3 Racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi
Cel 4.4 Poprawa efektywności ochrony przyrody i krajobrazu
Cel 4.5 Wspieranie różnorodności kulturowej regionu
Cel 4.6 Zachowanie dziedzictwa historycznego
Cel 4.7 Promocja zdrowia i rozwój kultury fizycznej

Priorytet 5.
Rozwój międzynarodowej współpracy województwa
Cel 5.1 Zwiększenie roli i znaczenia województwa pomorskiego w Regionie Morza Bałtyckiego
Cel 5.2 Rozwój współpracy międzyregionalnej
Cel 5.3 Tworzenie dobrego wizerunku województwa w kontaktach międzynarodowych i międzyregionalnych.

Analiza finansowa dla gmin

GFAM - Gmina Financial Analisys Model
GFAM - Narzędzie - komputerowy model – analizujący historyczne budżety gminy oraz długoterminowe projekcje dochodów i wydatków bieżących. dodatkowy moduł uwzględnia program kluczowych inwestycji i symulację wpływu zaciąganych kredytów na budżet.

wspomagające analizę finansową gminy
do przeprowadzenia szybkiej oceny
finansowej gminy i ustalenia jej zdolności kredytowej
do oszacowania dochodów i wydatków w celu określenia wolnych środków finansowych
do określenia wielkości koniecznych kredytów i ich kosztu
do ustalenia harmonogramu spłat zobowiązań kredytów
do interpretacji graficznej analizy finansowej
GFAM - Program komputerowy na bazie arkusza kalkulacyjnego excel

polecany przez Bałtycki Instytut Gmin
/zakup refinansowany przez program USAID - LGPP - partnerstwo dla samorządu terytorialnego/

• wdrożenie - instalacja i szkolenia – 2001 rok
• procedura współpracy

Wieloletni plan inwestycyjny

WPI - program komputerowy - narzędzie do:

realizacji strategicznych priorytetów gminy
zdefiniowania kryteriów wyboru projektu
podniesienie poziomu i optymalnego inwestowania
uruchomienie finansowania zewmętrznego
dokument służący komunikacji ze społecznością
WPI -analiza inwestycji na wielu poziomach planowania:

• studium zagospodarowania przestrzennego
• strategii rozwoju gminy
• budżetu/historycznego i planowanego/
• zdolności kredytowej gminy

WPI- prosty program komputerowy polecany przez Bałtycki Instytut Gmin

/zakup refinansowany przez program usaid – lgpp - partnerstwo dla samorządu terytorialnego/

• wdrożenie - instalacja i szkolenia – 2001 r.
• procedura współpracy