Miejsca pami臋ci
- Jeste艣 tutaj:
- Strona g艂贸wna
- Gmina
- Miejsca pami臋ci
Zesp贸艂 parkowo 鈥 cmentarny przy cerkwi 艣w. Jerzego
Kategoria: Miejsca pami臋ci
Adres: Byt贸w
Cmentarz ma odleg艂膮, pó藕no艣redniowieczn膮 metryk臋. Ju偶 w 1490 roku na wzniesieniu znajdowa艂a si臋 katolicka kaplica cmentarna, której fundatork膮 by艂a Gertruda Blome. W po艂owie XVI w. spo艂eczno艣膰 ewangelicka wznios艂a w tym miejscu ko艣ció艂, zwanym pó藕niej Ko艣cio艂em na Górze (Bergkirche). Najstarsz膮 cz臋艣ci膮 nekropolii przyko艣cielnej by艂 zachodni stok wzgórza, który zajmowa艂 cmentarz nale偶膮cy do parafii katolickiej. Pozosta艂y obszar przyko艣cielny zagospodarowali ewangelicy. Na przedwojennych fotografiach ukazuj膮cych ko艣ció艂, widoczne s膮 krzy偶e nagrobne nad pochówkami dawnych mieszka艅ców Bytowa i okolic. Cmentarz powi臋kszono w pierwszej po艂owie XIX w. o teren przy dzisiejszej ulicy Nad Boruj膮. W艣ród nagrobków istniej膮cych jeszcze w okresie mi臋dzywojennym znajdowa艂y si臋 m.in. miejsca spoczynku tutejszych pastorów oraz grobowiec rodziny Dramburg – fundatorów organów do ko艣cio艂a 艣w. Jerzego w 1843 roku. Po II wojnie 艣wiatowej, po opuszczeniu ko艣cio艂a przez gmin臋 ewangelick膮, cmentarz ulega艂 stopniowej dewastacji. Niektórzy mieszka艅cy pami臋taj膮 istniej膮ce w latach 60. XX wieku pozosta艂o艣ci kamiennych nagrobków, cmentarnych alejek, 偶eliwnych ogrodze艅 i krzy偶y, po których dzi艣 nie ma ju偶 艣ladu. W latach 80. XX wieku teren pocmentarny z dawnym drzewostanem zaadaptowany zosta艂 na park, a dawny Ko艣ció艂 na Górze sta艂 si臋 cerkwi膮 greckokatolick膮. Dzisiaj doczekali艣my si臋 przyzwoitego zagospodarowania i upami臋tnienia tych wszystkich, którzy tutaj spoczywaj膮, dzi臋ki powsta艂emu lapidarium przy ulicy kardyna艂a Josyfa Slipyja. Miejsce to zosta艂o stworzone z odnalezionych tu p艂yt nagrobnych oraz innych fragmentów sztuki sepulkralnej. Symboliczne ods艂oni臋cie lapidarium nast膮pi艂o 5 pa藕dziernika 2018 r. Przywrócono w ten sposób pami臋膰 o jednym z wa偶niejszych miejsc w dziejach naszego miasta. Dodatkowym elementem usytuowanym na terenie wzgórza cerkiewnego jest figurka 艣w. Jerzego, która nawi膮zuje do po艂o偶onej nieopodal cerkwi. Autorem figurki jest plastyk Grzegorz 艁agowski z Wroc艂awia. Posta膰 艣w. Jerzego przedstawia 艣redniowiecznego rycerza w zbroi, walcz膮cego ze smokiem. Uroczyste ods艂oni臋cie figurki odby艂o si臋 30 kwietnia 2019 r. W donios艂ych uroczysto艣ciach udzia艂 wzi臋li duchowni i wyznawcy ró偶nych od艂amów chrze艣cija艅stwa, przedstawiciele w艂adz samorz膮dowych, m艂odzie偶 szkolna oraz harcerze.
Zarys postaci 艣w. Jerzego:
艢w. Jerzy urodzi艂 si臋 w III wieku w Kapadocji. Jako ochotnik wst膮pi艂 do legionów rzymskich, gdzie szybko pi膮艂 si臋 po szczeblach militarnej kariery i doszed艂 do rangi wy偶szego oficera. Za rz膮dów Dioklecjana, w czasach prze艣ladowa艅 chrze艣cijan, 艣w. Jerzy odmówi艂 z艂o偶enia ofiary bóstwom rzymskim lub, jak podaj膮 inne 藕ród艂a, odmówi艂 mordowania chrze艣cijan. Ujawni艂 tym samym swoj膮 wiar臋 w Jezusa Chrystusa i wyda艂 si臋 na tortury. Po d艂ugotrwa艂ych m臋czarniach 艣w. Jerzy zosta艂 zabity 23 kwietnia ok. 303 roku pod murami miasta Nikomedia.
Dzisiaj 艣w. Jerzy jest cz臋sto przedstawiany jako pogromca smoka. Dlaczego?
Otó偶 sta艂o si臋 tak za spraw膮 legendy, która przyw臋drowa艂a do Europy podczas krucjat. Wed艂ug niej 艣w. Jerzy uratowa艂 ksi臋偶niczk臋 oraz ca艂e miasto Silene przed prze艣ladowaniem smoka. Dokona艂 tego dzi臋ki swej odwadze, ale przede wszystkim wierze. Znak krzy偶a uczyniony przed walk膮 przyczyni艂 si臋 do zwyci臋stwa nad smokiem oraz do porzucenia przez ludno艣膰 miasta poga艅stwa.
W ca艂ej tej opowie艣ci fikcja przeplata si臋 z faktami historycznymi. Cz臋sto nie wiadomo gdzie jest mi臋dzy nimi granica i co jest prawd膮, ale jedno jest na pewno prawdziwe - przes艂anie, aby walczy膰 ze swoimi s艂abo艣ciami oraz piel臋gnowa膰 w sobie dobro.
Zapewne z tego powodu 艣w. Jerzy jest patronem wielu krajów, miast, zgromadze艅 zakonnych, zawodów (m. in. górników, 偶o艂nierzy, rolników, kowali, bednarzy, artystów), a tak偶e skautów i harcerzy. W ikonografii 艣w. Jerzy przedstawiony jest jako rycerz w 艣redniowiecznej zbroi, który zabija mieczem lub lanc膮 smoka. Jego sylwetka jest symbolem m臋stwa oraz zwyci臋stwa nad smokiem, czyli nad tym co z艂e. 呕ycie 艣w. Jerzego, zarówno to prawdziwe, jak i to przedstawione w legendzie, nawo艂uje nas wszystkich do wierno艣ci swoim idea艂om i do nieustannego zwalczania smoka, czyli z艂a i w艂asnych s艂abo艣ci w sobie. To dlatego dzisiaj tu jeste艣my, 偶eby upami臋tni膰 t膮 niezwyk艂膮 posta膰 i jednocze艣nie pokaza膰, 偶e harcerstwo to nie tylko, jak mówi obiegowe przys艂owie, „bieganie w krótkich spodenkach po lesie”, ale przede wszystkim wychowanie i samorozwój.
Na okazj臋 odrestaurowania zabytkowego mostu oraz zespo艂u parkowo-cmentarnego bytowski poeta Pan Andrzej Szczepanik napisa艂 wiersz pt. „Cokó艂 i Most":
COKÓ艁 I MOST
Ods艂oni臋cie pomnika 艢W. JERZEGO w Bytowie
Wdzi臋czno艣膰 i m膮dro艣膰 gdy id膮 w parze
Sprawiaj膮 cuda jak pro艣by wymodlone w chwilach zw膮tpienia
Ze szczelin czasu wyp艂ywa wtedy cz艂owiecza wola czynienia
Budowy, naprawy i wiary w skuteczne zwyci臋stwo
Stawiamy Ci臋 dzisiaj na cokole 艢wi臋ty Rycerzu Nadziei
Na chwa艂臋 dobra by z艂膮czy膰 nasze serca i dusze
Z wdzi臋czno艣ci 偶e艣 si艂 nam dodawa艂 w budowaniu
Podpowiedz czasem jak zg艂臋bi膰 my艣li by 艣lad pozostawi膰
Spójrz - Twój Ko艣ció艂 Na Górze nadal wype艂niony
Pe艂en wieków minionych my艣li i mod艂ów o spe艂nienie
Popatrz na Lapidarium cmentarne tchn膮ce histori膮 sekretn膮
Pe艂n膮 ran zabli藕nionych w marmurowych literach
I ró偶noj臋zycznych s艂owach pacierzy wyrytych w kamieniach
A wokó艂 偶ycie inno艣ci膮 zadziwia naród prosty wolno艣ci 艂akn膮cy
Dumni i zatraceni w marszu ku nowemu
Budujemy mosty si艂 nie szcz臋dz膮c by z艂膮czy膰 dwa brzegi
Przecinamy wst臋gi tworz膮c nasz膮 histori臋 dla tych którzy po nas
Kwiecie艅 2019 r. Andrzej Szczepanik
Zespó艂 parkowo – cmentarny oraz Lapidarium zosta艂o zrealizowane w ramach projektu pn. Renowacja zabytkowego mostu na rzece Boruji oraz iluminacja 艣redniowiecznego zamku wraz z zagospodarowaniem historycznego otoczenia w miejscowo艣ci Bytów, dofinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.
Zarys postaci 艣w. Jerzego:
艢w. Jerzy urodzi艂 si臋 w III wieku w Kapadocji. Jako ochotnik wst膮pi艂 do legionów rzymskich, gdzie szybko pi膮艂 si臋 po szczeblach militarnej kariery i doszed艂 do rangi wy偶szego oficera. Za rz膮dów Dioklecjana, w czasach prze艣ladowa艅 chrze艣cijan, 艣w. Jerzy odmówi艂 z艂o偶enia ofiary bóstwom rzymskim lub, jak podaj膮 inne 藕ród艂a, odmówi艂 mordowania chrze艣cijan. Ujawni艂 tym samym swoj膮 wiar臋 w Jezusa Chrystusa i wyda艂 si臋 na tortury. Po d艂ugotrwa艂ych m臋czarniach 艣w. Jerzy zosta艂 zabity 23 kwietnia ok. 303 roku pod murami miasta Nikomedia.
Dzisiaj 艣w. Jerzy jest cz臋sto przedstawiany jako pogromca smoka. Dlaczego?
Otó偶 sta艂o si臋 tak za spraw膮 legendy, która przyw臋drowa艂a do Europy podczas krucjat. Wed艂ug niej 艣w. Jerzy uratowa艂 ksi臋偶niczk臋 oraz ca艂e miasto Silene przed prze艣ladowaniem smoka. Dokona艂 tego dzi臋ki swej odwadze, ale przede wszystkim wierze. Znak krzy偶a uczyniony przed walk膮 przyczyni艂 si臋 do zwyci臋stwa nad smokiem oraz do porzucenia przez ludno艣膰 miasta poga艅stwa.
W ca艂ej tej opowie艣ci fikcja przeplata si臋 z faktami historycznymi. Cz臋sto nie wiadomo gdzie jest mi臋dzy nimi granica i co jest prawd膮, ale jedno jest na pewno prawdziwe - przes艂anie, aby walczy膰 ze swoimi s艂abo艣ciami oraz piel臋gnowa膰 w sobie dobro.
Zapewne z tego powodu 艣w. Jerzy jest patronem wielu krajów, miast, zgromadze艅 zakonnych, zawodów (m. in. górników, 偶o艂nierzy, rolników, kowali, bednarzy, artystów), a tak偶e skautów i harcerzy. W ikonografii 艣w. Jerzy przedstawiony jest jako rycerz w 艣redniowiecznej zbroi, który zabija mieczem lub lanc膮 smoka. Jego sylwetka jest symbolem m臋stwa oraz zwyci臋stwa nad smokiem, czyli nad tym co z艂e. 呕ycie 艣w. Jerzego, zarówno to prawdziwe, jak i to przedstawione w legendzie, nawo艂uje nas wszystkich do wierno艣ci swoim idea艂om i do nieustannego zwalczania smoka, czyli z艂a i w艂asnych s艂abo艣ci w sobie. To dlatego dzisiaj tu jeste艣my, 偶eby upami臋tni膰 t膮 niezwyk艂膮 posta膰 i jednocze艣nie pokaza膰, 偶e harcerstwo to nie tylko, jak mówi obiegowe przys艂owie, „bieganie w krótkich spodenkach po lesie”, ale przede wszystkim wychowanie i samorozwój.
Na okazj臋 odrestaurowania zabytkowego mostu oraz zespo艂u parkowo-cmentarnego bytowski poeta Pan Andrzej Szczepanik napisa艂 wiersz pt. „Cokó艂 i Most":
COKÓ艁 I MOST
Ods艂oni臋cie pomnika 艢W. JERZEGO w Bytowie
Wdzi臋czno艣膰 i m膮dro艣膰 gdy id膮 w parze
Sprawiaj膮 cuda jak pro艣by wymodlone w chwilach zw膮tpienia
Ze szczelin czasu wyp艂ywa wtedy cz艂owiecza wola czynienia
Budowy, naprawy i wiary w skuteczne zwyci臋stwo
Stawiamy Ci臋 dzisiaj na cokole 艢wi臋ty Rycerzu Nadziei
Na chwa艂臋 dobra by z艂膮czy膰 nasze serca i dusze
Z wdzi臋czno艣ci 偶e艣 si艂 nam dodawa艂 w budowaniu
Podpowiedz czasem jak zg艂臋bi膰 my艣li by 艣lad pozostawi膰
Spójrz - Twój Ko艣ció艂 Na Górze nadal wype艂niony
Pe艂en wieków minionych my艣li i mod艂ów o spe艂nienie
Popatrz na Lapidarium cmentarne tchn膮ce histori膮 sekretn膮
Pe艂n膮 ran zabli藕nionych w marmurowych literach
I ró偶noj臋zycznych s艂owach pacierzy wyrytych w kamieniach
A wokó艂 偶ycie inno艣ci膮 zadziwia naród prosty wolno艣ci 艂akn膮cy
Dumni i zatraceni w marszu ku nowemu
Budujemy mosty si艂 nie szcz臋dz膮c by z艂膮czy膰 dwa brzegi
Przecinamy wst臋gi tworz膮c nasz膮 histori臋 dla tych którzy po nas
Kwiecie艅 2019 r. Andrzej Szczepanik
Zespó艂 parkowo – cmentarny oraz Lapidarium zosta艂o zrealizowane w ramach projektu pn. Renowacja zabytkowego mostu na rzece Boruji oraz iluminacja 艣redniowiecznego zamku wraz z zagospodarowaniem historycznego otoczenia w miejscowo艣ci Bytów, dofinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.